W siedzibie Oddziału Katolickiego Stowarzyszenia ,,Civitas Christiana” w Warszawie dnia 29 marca 2017 roku o godzinie 18.00, wygłoszony został wykład profesora Jana Żaryna zatytułowany Stefan Kardynał Wyszyński o narodzie. Spotkanie rozpoczęła i moderowała Agnieszka Zalewska, przedstawiając prelegenta licznie zgromadzonym słuchaczom.
Wykład profesora rozpoczął się od zdefiniowania „narodu” jako słowa, które było jednym z kluczowych w nauczaniu Stefana Kardynała Wyszyńskiego. Dla lepszego zrozumienia tematu, zostało ono przedstawione w kontekście historycznym i kulturowym, a także religijnym. Prelegent w trakcie swojego wystąpienia wielokrotnie podkreślał, że Kardynał ukazywał dużo częściej naród jako wspólnotę, niż jako zbiór jednostek. Unikał jednak jego precyzyjnej definicji, na rzecz doprowadzania słuchaczy do właściwego rozumienia.
Popierając swoją tezę cytatami, profesor zaznaczył, że wypowiedzi Kardynała Wyszyńskiego zawsze odnosiły się do całego narodu, do wszystkich obywateli, a nie tylko do jego części, czyli katolików. Wynikało to z faktu, iż pojęcie „naród” nie jest bytem przypadkowym, lecz dla każdego człowieka jest obowiązkiem. Co więcej, odpowiedzialność za naród jest drogą prowadzącą do zbawienia. Zatem nie można lekceważyć troski o jego dobro.
Obok obowiązku, profesor wskazał na drugą i jednocześnie ważniejszą relację człowieka do narodu, jaką jest miłość. Zaznaczył, że miłość do ojczyny nie oznacza bezmyślności i naiwności. Należy dostrzegać wady i problemy będące w narodzie, jednak nie uprawnia to do publicznej krytyki. Nie można ponizać swojego narodu, szczególnie na arenie międzynarodowej, w imię subiektywnie rozumianego dobra. Sensem miłości do narodu, tak jak miłości do drugiego człowieka, ma być dążenie do wzlotu, a nie upadku.
Miłość do narodu i w narodzie jest ogromnie ważna dla dobra całej społeczności, a także dla rządzących. Kardynał w swym nauczaniu wielokrotnie i dobitnie zaznaczał, mimo czasów w których żył, że wspólnota narodowa nie może być oparta na nienawiści, lecz tylko na miłości. Nienawiść, nawet do osób szkodzących narodowi, jest uczuciem destrukcyjnym, na którym nie da się budować dobra. Prelegent odnosząc się do obecnej sytuacji wskazywał, aktualność nauczania Kardynała, gdyż uczucie nienawiści i podziałów wewnątrzspołecznych jest wciąż zagrożeniem, o którym nie można zapominać.
Po wykładzie profesora Żaryna przewidziany został okres na zadawanie pytań i dyskusję. Poruszane przez słuchaczy kwestie ukazywały, że nauczanie Kardynała Wyszyńskiego nie traci na swej aktualności, lecz jednocześnie jest za mało poznane i omówione.
Inną poruszaną kwestią było znaczenie kultury narodowej. Prelegent odpowiadając na pytanie, stwierdził, że według Kardynała, w polską kulturę w sposób trwały wpisany jest katolicyzm, stąd niszczenie religii jest niszczeniem narodu. Podkreśli wagę kultury narodowej, gdyż to dzięki niej jesteśmy wstanie osiągnąć człowieczeństwo.
Wielość pytań oraz toczone dyskusje, także po zakończeniu spotkania, świadczą, że postać Stefana Kardynała Wyszyńskiego nie ulega zapomnieniu. Można nawet pokusić się o stwierdzenie, że jego nauczanie jest pewnym fundamentem, do którego ludzie odczuwają potrzebę powrotu, w sytuacjach niejasnych i wątpliwych. Zróżnicowanie wiekowe uczestników spotkania, jest także świadectwem, że nie tylko dla osób starszych, ale także i dla młodych pozostaje on autorytetem, o którym nie można zapominać.
Anna Janiszewska
