W sobotę 22 kwietnia spotkaniem na polach lednickich rozpoczęła się XXIV Ogólnopolska Pielgrzymka Katolickiego Stowarzyszenia „Civitas Christiana” do Gniezna. Tegoroczna miała szczególny charakter dziękczynienia za 600 lat polskiego prymasostwa i 20 lat nadania statusu katolickiego Stowarzyszeniu „Civitas Christiana”.
Słowo ewangelizacyjne do pielgrzymów wygłosił na Lednicy o. Wojciech Prus OP. Duszpasterz dzieła Lednica 2000 podzielił się z pielgrzymami z „Civitas Christiana” myślą swojego poprzednika, śp. o. Jana Góry, który w swoim kalendarzu zapisał: „Przyszłość należy do tych, którzy potrafią następnym pokoleniom przekazać motywy życia i nadziei”. W nawiązaniu do tej sentencji i tegorocznego hasła programowego Kościoła w Polsce, najbliższa Lednica przebiegnie pod hasłem „Idź i kochaj”. W szczególny sposób podkreślana będzie obecność Maryi, a to w związku z 300-leciem Cudownego Obrazu na Jasnej Górze, 140. rocznicą objawień Matki Bożej w Gietrzwałdzie oraz 100-leciem objawień w Fatimie. O. Wojciech Prus pragnie w tym roku przypomnieć młodym także postać kard. Stefana Wyszyńskiego. Słowa Prymasa Tysiąclecia zapisane na ścianie w Stoczku Warmińskim, miejscu jego internowania: „Mój Kościół nauczył mnie w uczuciach moich przemieniać tych, którzy chcą się uważać za moich wrogów na barci i siostry” duszpasterz Lednicy chce uczynić przesłaniem tegorocznego spotkania młodych u chrzcielnych źródeł Polski, które odbędzie się 3 czerwca br.
Jeszcze w pierwszym dniu uczestnicy przejechali do Gniezna, gdzie uczestniczyli Nieszporach sprawowanych w bazylice katedralnej pod przewodnictwem nuncjusza apostolskiego w Polsce ks. abp. Salvatore Pennacchio z homilią abp. Jana Romeo Pawłowskiego z Rzymu, delegata ds. nuncjatur w Sekretariacie Stanu Stolicy Apostolskiej. Hierarcha tłumaczył, że rolą prymasa jest jednoczenie Kościoła i społeczeństwa na polskich, czasem skomplikowanych, drogach. Kaznodzieja postawił w homilii kilka ważnych pytań o jedność Polaków. – Czy musi być tak, że ideologia, wyścig sondaży politycznych dzieli nas, ludzi spod biało-czerwonej flagi i godła, jakim jest polski, zwycięski orzeł? – pytał kaznodzieja. – Czy solidarność musi być tylko hasłem sprzed lat, które jakby dzisiaj wypłowiało? Czy musimy tak łatwo sprzedawać naszą polską godność w przydrożnych kasach pozornego postępu i wielkości, które obrazują się słabą grą świateł i polityczną agitacją politycznych błaznów uchodzących za autorytety? – wołał abp Pawłowski. Kaznodzieja nawiązał też do tegorocznego hasła polskiego Kościoła „Idźcie i głoście”. – To najpiękniejszy wymiar chrześcijaństwa, dynamika wędrowania i głoszenia – powiedział arcybiskup.
Bezpośrednio po nabożeństwie wierni przeszli procesyjnie z relikwiami pierwszego polskiego Męczennika z bazyliki prymasowskiej do Kościoła pw. św. Michała, gdzie słowa pozdrowień skierowali prymasi i hierarchowie zaproszeni do Gniezna na obchody 600-lecia polskiego prymasostwa. Obecny wśród nich abp Tadeusz Kondrusiewicz, metropolita mińsko-mohylewski z Białorusi przypomniał słynne Non possumus z 1953 r. prymasa kard. Stefana Wyszyńskiego wobec prób podporządkowania Kościoła władzy PRL. Słowa te hierarcha z Białorusi odniósł do obecnej sytuacji w Europie. – Nie możemy zdradzić Chrystusa – wzywał. Arcybiskup Kondrusiewicz przypomniał za Janem Pawłem II, że Polska potrzebuje Europy, ale i Europa potrzebuje Polski. – Dzisiaj Kościół w Polsce jest twierdzą wiary w Europie – mówił arcybiskup.
Tego samego wieczoru, przed Nieszporami, w gnieźnieńskiej siedzibie Katolickiego Stowarzyszenia „Civitas Christiana” nastąpiło uroczyste spotkanie z abp. Henrykiem Muszyńskim. W związku z XX-leciem organizacji arcybiskup senior został uhonorowany okolicznościowym medalem Katolickiego Stowarzyszenia „Civitas Christiana”, który otrzymał z rąk przewodniczącego Tomasza Nakielskiego. – Nie stali byśmy tutaj jako przedstawiciele Katolickiego Stowarzyszenia „Civitas Christiana”, które od 20 lat stara się, jak najlepiej potrafi, brać na siebie odpowiedzialność za realizację misji Kościoła w sferze przynależnej laikatowi, gdyby nie obecny wśród nas abp Henryk Muszyński – mówił Tomasz Nakielski. Wręczając medal przewodniczący Nakielski skierował do abp. Henryka Muszyńskiego słowa wdzięczności „Za to, że możemy wypełniać nasz apostolski obowiązek ewangelizowania rzeczywistości społecznej” i życzył błogosławieństwa Bożego z okazji przypadających w tym roku 60-lecia święceń kapłańskich oraz 25-lecia nominacji na arcybiskupa gnieźnieńskiego.
Przyjmujący medal abp senior Henryk Muszyński nie krył wzruszenia. – Cieszę się, że przed 20 laty podjęto taką decyzję – powiedział były prymas Polski o dekrecie przyjętym 14 kwietnia 1997 r. przez Konferencję Episkopatu Polski uznającym Stowarzyszenie „Civitas Christiana” jako organizację katolicką. – Nie możemy poprzestać ani na wspominaniu przeszłości, ani na świętowaniu. Musimy patrzeć ku przyszłości – powiedział arcybiskup i za papieżem Franciszkiem wskazał, że „należy wciąż poszukiwać nowych form apostolatu dla przyszłości w naszych bardzo złożonych, skomplikowanych i w dużym stopniu podzielonych czasach”. Odnosząc się do posłannictwa Katolickiego Stowarzyszenia „Civitas Christiana” abp Muszyński przyznał, że dostrzega wyraźnie zakresy współpracy, gdzie wierni świeccy podejmują te wyzwania, które do nich należą na mocy chrztu świętego. – Podejmujecie Państwo te zadania, niekiedy bardzo skomplikowane i to może o tyle skomplikowane, że na własną odpowiedzialność. Ale jako ludzie Kościoła – podkreślił.
W drugim dniu pielgrzymki, 23 kwietnia, pątnicy z Katolickiego Stowarzyszenia „Civitas Christiana” uczestniczyli w Mszy św. odpustowej ku czci św. Wojciecha, która z uwagi na przypadające w tym roku obchody 600-lecia prymasostwa w Polsce odbyła się z udziałem prymasów z wielu krajów Europy. Na zaproszenie prymasa Polski przybyli m.in.: kard. Philippe’a Barbarin z Lyonu – prymas Francji, abp Braulio Rodrigueza Plaza z Toledo – prymas Hiszpanii, abp Franz Lackner z Salzburga, który nosi tytuł prymasa Germanii, zaś biskup diecezji wschodnioangielskiej Alan Hopes reprezentował kard. Vincenta Nicholsa – prymasa Anglii i Walii. Obecny był również nuncjusz apostolski w Polsce abp Salvatore Pennacchio, a także kard. senior Stanisław Dziwisz, kard. Kazimierz Nycz z Warszawy oraz przewodniczący KEP abp Stanisław Gądecki z Poznania. Liturgii w gnieźnieńskiej katedrze przewodniczył abp Wojciech Polak, prymas Polski, metropolita gnieźnieński, a homilię wygłosił kard. Dominik Duka, prymas Czech, metropolita praski. – Zobowiązaniem jest dla nas spuścizna prymasów, którzy jak ziarno byli wepchnięci do ziemi pod twardą skorupą komunistycznych reżimów totalitarnych, którzy jak Dobry Pasterz oddawali swoje życie za innych. Także i dzisiaj, w chwiejącym się świecie, gdzie płynne społeczeństwo nie ma żadnego oparcia, nasza mowa musi być: „tak!” lub „nie!” – mówił w homilii kard Duka. Świętego Wojciecha kaznodzieja nazwał symbolicznie „Prymasem Grupy Wyszehradzkiej”, której kraje łączyła i wciąż scala osoba i misja Adalberta będącego rzeczywistym patronem Europy Środkowej.
Na zakończenie Mszy św. prymas Polski abp Wojciech Polak odczytał wspólne przesłanie Prymasów obecnych na uroczystości. „Europa ofiarowała światu niepowtarzalny humanizm, bazujący na zdobyczach myśli greckiej, rzymskiego prawa i Bożego Objawienia. Ta synteza jest wielkim osiągnięciem, umożliwiającym Europie rozwój i wyjątkowy wkład w światowe dziedzictwo” – piszą prymasi. „Dzieje naszego Kontynentu pełne są ślepych dróg, nieludzkich ideologii, wyniszczających konfliktów i wojen. Europa jednak zawsze potrafiła pokornie wracać do swych korzeni, czerpiąc z Ewangelii i budując cywilizację na miarę człowieka. Nie przezwyciężymy wielorakiego kryzysu, jeśli nie uklękniemy i nie zaczerpniemy ze źródeł, bez których wartości europejskie – wolność, sprawiedliwość, godność osoby oraz szacunek dla dobra wspólnego są trudne do zrozumienia” – czytamy w przesłaniu hierarchów. Prymasi wskazali, że „jak nigdy dotąd, Europie potrzebny jest dziś konsensus bazujący na wartościach chrześcijańskich i ludzkich, wypracowany w duchu solidarności i pomocniczości, wolny od populizmów i egoizmu”.
W Mszy św. uczestniczyli przedstawiciele najwyższych władz państwowych. Prezydenta RP Andrzeja Dudę reprezentował Adam Kwiatkowski, minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Obecni byli posłowie i senatorzy, wojewodowie i marszałkowie województw wielkopolskiego i kujawsko-pomorskiego, przedstawiciele uczelni wyższych, zakonów rycerskich, służb mundurowych, organizacji kościelnych i społecznych. Władze Katolickiego Stowarzyszenia „Civitas Christiana” reprezentowali: przewodniczący Tomasz Nakielski, wiceprzewodniczący Romuald Gumienniak, sekretarz generalny Zbigniew Połoniewicz oraz zarząd organizacji na czele z prezesem Maciejem Szepietowskim. W słowach powitania radość z obecności „Civitas Christiana” pielgrzymującego po raz 24. do Grobu św. Wojciecha wyraził prymas Polski abp Wojciech Polak.
Gniezno i tamtejsza katedra to miejsce szczególne dla Katolickiego Stowarzyszenia „Civitas Christiana”, które w tym roku raduje się jubileuszem 20-lecia przyznania przez Konferencję Episkopatu Polski statusu organizacji katolickiej, co 14 kwietnia 1997 r. potwierdził dekretem prymas Polski kard. Józef Glemp. Również w kwietniu br. mija 20 lat od proklamowanego w gnieźnieńskiej katedrze przez Katolickie Stowarzyszenie „Civitas Christiana” dokumentu będącego swego rodzaju kamieniem węgielnym dla obecnego wymiaru organizacji – Oświadczenia Gnieźnieńskiego.
Marcin Kluczyński
